Category Archives: Trybunał Konstytucyjny

bank, Trybunał Konstytucyjny

TK: hipoteka łączna po podziale jest niekonstytucyjna.

1 Comment

Obciążenie hipoteką ułamkowych części każdej z nieruchomości, która została utworzona przez podział nieruchomości, której część ułamkowa była przed podziałem obciążona hipoteką, jest według Trybunału Konstytucyjnego niezgodne z Konstytucją. (P 15/2012).

Pytanie prawne do TK skierował Sąd Rejonowy w Poznaniu, który rozstrzygał sprawę o częściowe zniesienie współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym, obejmującej działkę gruntu. Orzeczenie Trybunału sprawia, że wierzyciel hipoteczny mający hipotekę łączną nie będzie odtąd nadmiernie chroniony kosztem współwłaścicieli nieruchomości nie będących dłużnikami rzeczowymi (czyli dłużników ustanawiających na swoim mieniu zabezpieczenie wierzytelności) wobec wierzyciela.

Przykład: bank, który ma wierzytelność na nieruchomości w wysokości 100 tyś zł, po podziale tej nieruchomości (np. na dwie działki), nie może obciążać obu w wysokości 100 tyś zł, jak stanowił niezgodny z Konstytucją przepis ustawy o księgach wieczystych i hipotece art. 76 ust. 1 zdanie drugie:

1.2) W razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział (hipoteka łączna).

Sędziowie uznali, że zdanie to niezgodne jest z z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 21 ust. 1 Konstytucji RP:

Art. 64.
1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.
3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.
Art. 31.
3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.
Art. 21.
1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

Zdaniem sędziów Trybunału kwestionowany przepis chroni prawa wierzyciela kosztem praw współwłaścicieli nieruchomości, jako że przed podziałem ich udziały nie były obciążone hipoteką (art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji). Nie narusza istoty prawa własności, o które również pytał Sąd Rejonowy w Poznaniu. (art. 64 ust. 2 Konstytucji, mówiący, że „Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej”.)

Jako że współwłaściciele nie dysponują skutecznym środkiem ochrony przeciw grożącej im egzekucji z nieruchomości, zwłaszcza w przypadku obciążenia hipoteką przymusową, rzeczony przepis przełamuje zasadę zakazu nadmiernej ingerencji. Według ustawy zasadniczej kiedy występuje konflikt prawa własności i wierzytelności zabezpieczonej hipoteką – ochronie winna podlegać przede wszystkim własność, co nie miało odzwierciedlenia w kwestionowanym przepisie. Swoista cena, jaką właściciele płacą za wzmocnienie wierzytelności, jest nieproporcjonalnie wysoka w stosunku do korzyści uzyskiwanych przez wierzyciela.

Wątpliwość TK budzi przydatność rozwiązania przewidzianego w kwestionowanym przepisie dla ochrony praw wierzyciela hipotecznego, istnieją bowiem inne możliwości prawne, których zastosowanie chroniłoby wierzytelność zabezpieczoną hipoteką na udziale we współwłasności, i nie naruszałyby praw pozostałych współwłaścicieli.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Źródło: www.trybunal.gov.pl.

adwokat, Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Konstytucyjny

O kasacji od orzeczeń sądów dyscyplinarnych w sprawach adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów.

Leave a comment

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zakresu kontroli sądowej nad postępowaniem dyscyplinarnym wobec adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów.

RPO pytał Trybunał, czy brak ustawowej pełnej kontroli sądowej nad postępowaniem dyscyplinarnym wobec osób wykonujących wyżej wymienione zawody narusza konstytucyjne gwarancje związane z prawem do sądu. TK orzekł przecząco, gdyż zdaniem sędziów Trybunału przepisy przewidujące, że kasacja od orzeczeń wydanych w drugiej instancji przez sądy dyscyplinarne dla adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów, może być wniesiona tylko z powodu rażącego naruszenia prawa lub rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej – są zgodne z konstytucją. Tak brzmi orzeczenie w wyroku z dnia 25 czerwca 2012 roku.
Ograniczenie podstaw kasacyjnych w sprawach dyscyplinarnych do “rażącego naruszenia prawa” oraz “rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej”, mieści się w granicach swobody stanowienia prawa przez ustawodawcę zwykłego oraz nie narusza zasady sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i związanego z nią obowiązku odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej- uważa TK.

Wyrok został opublikowany w Dzienniku Ustaw 4 lipca 2012 r. (poz. 760).

Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Konstytucyjny

Wojna lemingów z moherami na łamach prasy? (Chwilowo?) bez konieczności przepraszania i prostowania.

Leave a comment

14 czerwca br. straciło moc kilka przepisów Prawa prasowego – komentowany jest zwłaszcza ten, który za nieopublikowanie sprostowania przewidywał sankcje karne. Zmiana stanu prawnego w tym temacie to wynik wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 grudnia 2010 r., a raczej brak woli ustawodawcy, by ustawę poprawić.

Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym zainicjował Rzecznik Praw Obywatelskich. Sprzeczność polega na tym, że prawo prasowe nie precyzuje okoliczności, w których redaktor naczelny może odmówić publikacji „odpowiedzi” lub „sprostowania”, a ustawa przecież przewiduje sankcję karną za odmowę ich opublikowania. Dodatkowo brak konkretnego określenia, czym jest „odpowiedź”, a czym „sprostowanie”, powoduje, że nie można w sposób precyzyjny, jednoznaczny i niebudzący wątpliwości określić, jakie działanie lub zaniechanie jest zabronione – tym samym nie wskazano, co stanowi czyn zabroniony pod groźbą kary. Stawiało to redaktora naczelnego w stanie niepewności co do rzeczywistego zakresu zachowań dozwolonych i niedozwolonych, o których musiał każdorazowo rozstrzygać.

Trybunał uznał, że art. 46 ust. 1 oraz art. 31 i art. 33 ust. 1 Prawa prasowego są niezgodne z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.

Wydając wyrok, Trybunał dał ustawodawcy 18 miesięcy na znowelizowanie przepisów. Czas te nie wystarczył parlamentowi na zmianę prawa prasowego, które pozostawałoby zgodne z orzeczeniem TK. Stąd – 14 czerwca 2012 r. sporne przepisy tracą moc (art. 46 ust. 1, art. 31, oraz art. 33 ust. 1).

Senat próbował: jego projekt noweli wywołał sporą krytykę, gdyż przewidywał bardzo szerokie ujęcie instytucji sprostowania, która miałaby dotyczyć nie tylko opisanych faktów, ale także opinii komentatorów. Zdaniem krytyków mogłoby doprowadzić do publikowania w prasie sprostowań, które byłyby raczej polemikami.

Brak przedmiotowych przepisów prawa prasowego utrudni karanie osób, które wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy będą się uchylać od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi.

Artykuły prawa  prasowego, które były tematem orzeczenia TK:

Art. 46.
1. Kto wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy uchyla się od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, o których mowa w art. 31, albo publikuje takie sprostowanie lub odpowiedź wbrew warunkom określonym w ustawie – podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 31.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:
1. rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,
2. rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Art. 33.
1. Redaktor naczelny odmówi opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli:
1) nie odpowiadają wymaganiom określonym w art. 31,
2) zawierają treść karalną lub naruszają dobra osobiste osób trzecich,
3) ich treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia społecznego,
4) podważają fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem.

Naruszone zdaniem TK artykuły Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:

Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Art. 42.
1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

 

budowlane, rodzina, środowisko, Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny: ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych jest niezgodna z konstytucją.

1 Comment

Rodzinne ogrody działkowe mają długą historię i użytkuje je ponad milion Polaków. Wyrok Trybunału może zmienić ich prawa do użytkowania działek.

Chyba że…. Nie jest wykluczone, że obecna pozycja działkowców zostanie wzmocniona. Wszystko zależy od Sejmu i Senatu. Jeśli do stycznia 2014 r. Parlament nie zmieni przepisów, wygaśnie obecne prawo użytkowania wieczystego i grunty należące dziś do ROD wrócą do właścicieli (np. gmin). Obecna pozycja właścicieli gruntów przekazywanych w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców przez jednostki samorządu terytorialnego jest bowiem słaba. Sędziowie TK określili ją jako ”iluzoryczną”. Po prostu: właściciele gruntów mają prawo własności ziemi, ale nie mogą nic z nią zrobić ani czerpać z niego pożytków. A są to często grunty położone w atrakcyjnych częściach dużych miast, więc szykuje się dużo zmian.