Category Archives: przedsiębiorcy

Wydłużony termin przedawnienia roszczeń

Każde roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu (wyrok, nakaz zapłaty), jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy.
Z kolei, jeśli to stwierdzone w orzeczeniu lub ugodzie roszczenie obejmuje świadczenia okresowe (np. alimenty), roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.
W ten sposób ustawodawca w art. 125 kodeksu cywilnego niejako wydłużył okres przedawnienia niektórych roszczeń. Warto jednak wskazać, że przepis ten nie znajduje zastosowania do roszczeń, które nie ulegają przedawnieniu.
Wyżej określone terminy dotyczą jednak tylko roszczeń stwierdzonych orzeczeniem, zatem dotyczy wyłącznie roszczeń istniejących, a tym samym nie ma zastosowania do orzeczeń ustalających odpowiedzialność podmiotu za szkody przyszłe.
Nadto zakres zastosowania tego terminu określony jest przez przedmiotowy i podmiotowy zakres orzeczenia, zatem jeśli sprawa sądowa i wydane orzeczenie (wyrok, nakaz zapłaty) obejmowało tylko część należnego roszczenia, tylko ta część będzie podlegała dziesięcioletniemu przedawnieniu z art. 125 kodeksu cywilnego.

Jako ciekawostkę można wskazać, iż termin z art. 125 kodeksu cywilnego nie odnosi się do roszczeń stwierdzonych innymi niż wymienione w tym przepisie tytułami egzekucyjnymi, tym samym nie znajduje zastosowania do roszczeń stwierdzonych aktem notarialnym, w którym dłużnik poddał się egzekucji (art. 777 pkt 4 i 5 KPC)

Sprawę sądową o zapłatę przeciwko dłużnikowi zagranicznemu można wytoczyć w Polsce

Sąd polski wyda nakaz o zapłatę przeciwko firmie zagranicznej.

Sprawy sądowe w tego typu sytuacjach nazywamy europejskim postępowaniem nakazowym.

Aby sąd polski mógł zająć się taką sprawą, muszą być spełnione następujące warunki .
Po pierwsze musi zaistnieć w sprawie tzw. element transgraniczny tzn. conajmniej jedna ze stron procesu ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim UE innym niż państwo sądu rozpoznającego sprawę (w rozpatrywanym przypadku, dłużnik nie mieszka lub nie ma siedziby na terenie Polski).
Kolejnym warunkiem, który jest konieczny do spełnienia, to charakter sprawy. Bowiem postępowanie transgraniczne o zapłatę dotyczy wyłącznie spraw cywilnych i handlowych. Nie ma ono zatem zastosowania do postępowań skarbowych, celnych czy administracyjnych ani dotyczących odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej. Dodatkow to europejskie postępowanie nakazowe nie może być prowadzone w sprawch spadkowych, małżeńskich spraw majątkowych, w sprawach upadłościowych, zabezpieczeń socjalnych oraz co do pozaumownych roszczeń o zapłatę.
Formalnie sprawę wszczyna się składając pozew do Sądu na określonym formularzu. W wyniku tego, Sąd winien wydać Europejski nakaz zapłaty i doręczyć go stronom procesu. Jeśli dłużnik nie zgadza się z jego treścią może złożyć sprzeciw. W razie wniesienia sprzeciwu, europejski nakaz zapłaty traci moc, a sąd rozpoznaje sprawę we właściwym trybie wyznaczając rozprawę. Brak wniesienia sprzeciwu powoduje, że nakaz podlega automatycznemu wykonaniu w drodze egzekucji bez potrzeby uzyskiwania zezwolenia na jego wykonanie w państwie wykonania (w rozpatrywanym przypadku poza Polską).
Ideą tego rozwiązania jest uproszczenie, przyspieszenie i zmniejszenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych (gdy dłużnik to podmiot zagraniczny) oraz umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty przez ustanowienie minimalnych standardów.
Warto pamiętać, iż nakaz zapłaty ma tą samą moc co wyrok zasądzający zapłatę.

Odszkodowanie komunikacyjne z OC z VATem

Odszkodowanie brutto, tj. z podatkiem VAT przysługuje, gdy:
• poszkodowany nie jest podatnikiem VAT,
• bez względu na fakt naprawienia pojazdu przez poszkodowanego,
• nie nastąpiło przedawnienie roszczenia (3 lata).

Co do zasady podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podmioty te mają prawo do pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego urzędowi skarbowemu z tytułu prowadzonej sprzedaży o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i tak wyliczone zobowiązanie podatkowe jest obowiązany przekazać urzędowi skarbowemu.

W tym kontekście, w razie dokonywania naprawy pojazdu, podatnik (poszkodowany) uiszcza za tę naprawę cenę, która obejmuje także podatek VAT, jednak kwota, którą poszkodowany musi wpłacić do urzędu skarbowego z tytułu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej o podatek ten zostaje pomniejszona – w konsekwencji poniesiony przez poszkodowanego koszt podatku VAT zostaje “zwrócony” poprzez obniżenie kwoty wpłaconej do urzędu skarbowego.

Tym samym odszkodowanie uwzględniające podatek VAT przysługuje przede wszystkim poszkodowanym nieprowadzącym działalności gospodarczej – tj. osobom, które nie odprowadzają do urzędu skarbowego podatku VAT.
Według zasady pełnego odszkodowania regulującej zakres odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody wyrażonej w art. 361 § 2 k.c. poszkodowany winien otrzymać kwotę w całości rekompensującą jego straty. Jeśli poszkodowany nie ma prawa do odliczenia podatku VAT zawartego w kosztach naprawy od podatku odprowadzanego przez niego do urzędu skarbowego, a zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie nieobejmujące tego podatku, poszkodowany naprawiając pojazd będzie musiał sam ponieść koszty podatku VAT. W konsekwencji, otrzymane odszkodowanie nie pokryje w pełni poniesionej straty, co oznacza, że zostaje naruszona wspomniana wyżej fundamentalna zasada pełnego odszkodowania.
Wypłata odszkodowania wraz z podatkiem VAT następuje więc w sytuacji, gdy poszkodowany nie ma możliwości odliczenia tego podatku przy nabyciu np. części do naprawy pojazdu czy kosztów naprawy pojazdu. Ta zasada ma zastosowanie zarówno do wypłaty odszkodowania na podstawie rachunków za naprawę pojazdu, jak i w sytuacji wypłaty odszkodowania na tzw. kosztorys.
Z faktu, iż po okazaniu faktur istnieje obowiązek uwzględnienia przez zakład ubezpieczeń w odszkodowaniu podatku VAT nie wynika, co próbują czynić niektóre zakłady ubezpieczeń, iż bez okazania tych faktur takiego obowiązku nie ma. Orzecznictwo Sądu Najwyższego w żaden sposób nie pozwala na dokonywanie odmiennej interpretacji w tego typu sytuacjach.
Uchwałą siedmiu sędziów z dnia 17 maja 2007 r. (sygn. akt. III CZP 150/06) Sąd Najwyższy stwierdził, że odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu ustalone według cen części zamiennych i usług obejmuje kwotę podatku od towarów i usług VAT w zakresie, w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego. Uchwała ta zatem, kształtując jednoznaczną linię orzecznictwa, ostatecznie rozstrzygnęła wątpliwości dotyczące podatku VAT w kontekście ustalania odszkodowania na podstawie kosztorysu. Sąd Najwyższy zajął także stanowisko odnośnie art. 17a ustawy o działalności ubezpieczeniowej – zdaniem Sądu przepis ten nie może uzasadniać uwzględniania podatku VAT wyłącznie w przypadku dokonania naprawy i udokumentowania tego faktu fakturami.

Podsumowując, można uznać, że odszkodowanie brutto, tj. z podatkiem VAT przysługuje, gdy:
• poszkodowany nie jest podatnikiem VAT,
• bez względu na fakt naprawienia pojazdu przez poszkodowanego,
• nie nastąpiło przedawnienie roszczenia (3 lata);

Obowiązek rozliczania się przedsiębiorców w terminie 60 dni

Wszystko wskazuje na to, że z dniem 16 marca 2013 r. wejdą w życie nowe przepisy zaostrzające wzajemną dyscyplinę płatniczą między przedsiębiorcami, określające maksymalny 60 dniowy termin, w którym powinna nastąpić między przedsiębiorcami zapłata za dostarczony towar lub wykonaną usługę. Główny cel tych regulacji to próba wyeliminowania istniejącej plagi zatorów płatniczych

Określony w ustawie maksymalny 60 dniowy termin w zamyśle ustawodawcy ma stanowić regułę we wzajemnych rozliczeniach między podmiotami gospodarczymi, zaś odstępstwa mogą wynikać wyłącznie ze wzajemnych ustaleń między kontrahentami, jednak pod warunkiem wyeliminowania porozumień raźąco nieuczciwych względem wierzyciela.

Z kolei określenie terminu zapłaty przekraczającego okres 60 dni traktowane będzie jako opóźnienie w zapłacie, wierzycielowi zaś będą przysługiwać – po spełnieniu swoich zobowiązań umownych i prawnych – odsetki za opóźnienie.
Jeśli chodzi o umowy przedsiębiorców z organami publicznymi ustawa skraca powyższy termin do 30 dni, jednak dopuszcza wydłużenie tego terminu zapłaty do 60 dni kalendarzowych, jeśli będzie to uzasadnione szczególnym charakterem lub szczególnymi postanowieniami umowy.
Aktualne pozostają natomiast przepisy umożliwiające żądania przez wierzyciela odsetek ustawowych w przypadku kontraktów z terminem zapłaty dłuższym niż 30 dni jako tzw. opłata za kredyt kupiecki. Uprawnienie takie nie będzie przysługiwać wierzycielom w umowach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy.
Zmianie nie ulegnie nadto zasada, według której, gdy termin zapłaty nie został wskazany w umowie, wierzycielowi przysługiwać będzie prawo żądania odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu jego świadczenia niepieniężnego do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Odsetki te naliczane będą automatycznie, bez konieczności odrębnego wezwania.
Aby cała procedura uzyskania przez przedsiębiorcę tzw. stałej rekompensaty oraz zwrotu poniesionych kosztów sądowych odbywała się sprawnie i efektywnie, w ustawie przewidziano wprowadzenie stosownej zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, rozszerzającej zakres możliwych roszczeń w postępowaniu nakazowym prowadzonym na podstawie art. 485 § 2a.
Projekt ustawy obecnie jest na etapie uzgodnień międzyresortowych.
Warto wspomnieć, że ustawa implementuje do krajowego systemu prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego I Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r, dotyczącą zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, zaś nowy akt zastąpi ustawę z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która jak pokazała praktyka gospodarcza nie spełniła oczekiwań przedsiębiorców w zakresie zdyscyplinowani stron transakcji handlowych, zwłaszcz dłużników, do stoswania krótkich terminów zapłaty po dostarczeniu towarów lub wykonaniu usługi.