Rzecznik Praw Obywatelskich odpowiada na pytania, czy uraz kręgosłupa doznany w pracy podczas przenoszenia paczek z towarem może być uznany za wypadek przy pracy? Jaka jest procedura przy ustalaniu wypadku?
RPO odpowiada zgodnie z Kodeksem Pracy:
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że nie wszystkie wypadki, do których doszło w pracy są wypadkami przy pracy.
Definicję wypadku przy pracy określa art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z nim pracownik doznał wypadku przy pracy wówczas, gdy doszło do nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną powodującego uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Mówiąc inaczej, wypadek w pracy to łączne zestawienie następujących punktów:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonego;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Tylko zaistnienie wszystkich przesłanek w postaci:
- nagłości zdarzenia;
- jego przyczyny zewnętrznej;
- powstania urazu oraz;
- związku z pracą.
daje podstawę do uznania, iż doszło do wypadku przy pracy.
W razie zaistnienia wypadku przy pracy pracodawca zobowiązany jest m.in.:
- podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie;
- zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej;
- powołać zespół powypadkowy oraz
- zapewnić ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku.
Zespół powypadkowy, po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, sporządza tzw. protokół powypadkowy (nie później niż w ciągu czternastu dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku).
Poszkodowany może zgłaszać uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym oraz wglądu do akt sprawy.
Problemy z protokołem: – sąd pracy
Kiedy pracodawca odmawia sporządzenia protokołu powypadkowego lub stwierdza w nim, że zdarzenie nie spełnia cech wypadku przy pracy, pracownik, który uległ wypadkowi może wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy. Podstawę prawną dla wytoczenia tego powództwa stanowi art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Jednorazowe odszkodowanie:
Jeżeli pracownikowi chodzi raczej o otrzymanie jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, powinien złożyć do pracodawcy (jako płatnika składek) wniosek o to świadczenie. Pracodawca po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przez pracownika (czyli ubezpieczonego) przekazuje wniosek wraz ze skompletowaną dokumentacją do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odmowna decyzja ZUS podlega zaskarżeniu do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, który rozpoznaje zasadność takiej decyzji odmownej.
Źródło: www.rpo.gov.pl