ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU USTAWY – PRAWO BUDOWLANE o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.
Z uwagi na wskazane braki lub błędy i po przyjęciu podstawowych założeń, Ministerstwo proponuje następujące zmiany:
II. INNE USTAWY.
- Ustawa zachowa dotychczasowy podział administracji publicznej, działającej w sferze budownictwa, na organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego. Podział ten został dokonany, w ramach reformy administracyjnej państwa w 1998 r., według zasad oddzielenia funkcji inspekcyjno-kontrolnych (organy nadzoru budowlanego) od funkcji administracyjno-prawnych dotyczących nadawania prawa – udzielania zgody budowlanej (organy administracji architektoniczno-budowlanej). Praktyka ostatnich blisko 10 lat potwierdziła trafność tych rozwiązań.
- Nie proponuje się w zasadzie zmian w pionie administracji architektoniczno-budowlanej. Organami tej administracji pozostaną:
- starosta;
- wojewoda;
- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Ograniczeniu natomiast, w stosunku do stanu dotychczasowego, ulegnie zakres spraw, w których organem pierwszej instancji jest wojewoda. Na szczeblu wojewódzkim będą w pierwszej instancji załatwiane sprawy dotyczące obiektów i robót budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych oraz inwestycji koniecznych, a także sprawy lokalizacji obiektów liniowych o znaczeniu ponadlokalnym w przypadku braku miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Wojewoda będzie organem pierwszej instancji w sprawach dotyczących budowy obiektów usytuowanych na obszarach kolejowych oraz dróg krajowych i wojewódzkich.
- Istotne zmiany dotyczyć będą organizacji nadzoru budowlanego i polegają na wydzieleniu go ze struktur administracji zespolonej. Dotychczas nadzór budowlany zorganizowany był w następujący sposób:
- na szczeblu powiatowym – powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wchodzący w skład administracji zespolonej powiatowej,
- na szczeblu wojewódzkim – wojewoda, wykonujący zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, jako kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład administracji zespolonej wojewódzkiej,
- na szczeblu centralnym – Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Ten model organizacyjny oznaczał, że organy nadzoru budowlanego szczebla podstawowego musiały zostać utworzone w każdym powiecie.
Wykonywanie zadań nadzoru budowlanego wymaga szerokiej wiedzy technicznej i prawnej. Należy zauważyć, że ocena zjawisk technicznych w budownictwie związana jest z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Dotychczas wyróżniano dziewięć specjalności w uprawnieniach budowlanych. Rzeczą oczywistą jest zatem, że w jednostkach nadzoru budowlanego powinny być stworzone możliwości zatrudnienia osób posiadających uprawnienia budowlane w każdej z tych specjalności. Niezbędne jest również zapewnienie zatrudnienia w nich odpowiedniej liczby osób przygotowanych do właściwego orzecznictwa administracyjnego i obsługi prawnej. Kilkuosobowe jednostki organizacyjne tych kryteriów spełniać nie mogą^ natomiast możliwości takie miałyby jednostki ok. dwudziestoosobowe.
Wymaga podkreślenia, że powiatowi inspektorzy nadzoru budowlanego, powoływani przez starostów (na wniosek WINB), dla których wynagrodzenie ustalają starostowie, są bardzo podatni na różnorakie uwarunkowania i zależności lokalne. Stan taki, w stosunku do służb o charakterze kontrolnym, czy wręcz policyjnym, należy uznać za niepożądany. Wojewódzcy inspektorzy nadzoru budowlanego działają wyłącznie na obszarze swoich województw i są powoływani przez wojewodów (w uzgodnieniu z GINB).
- Analiza funkcjonowania nadzoru budowlanego, zwłaszcza na szczeblu powiatowym, wskazała na potrzebę dokonania daleko idących zmian organizacyjnych, mających na celu usprawnienie funkcjonowania i bardziej racjonalne wykorzystanie ludzi i środków oraz uwolnienie inspektoratów od niepożądanych zależności lokalnych. Dlatego, wprowadzany ustawą, nowy model organizacyjny nadzoru powinien doprowadzić do:
- większej koncentracji środków finansowych, osobowych i rzeczowych w znacząco mniejszej liczbie jednostek organizacyjnych stopnia podstawowego,
- uzyskania większej sprawności i efektywności działania organów nadzoru budowlanego stopnia podstawowego.
Osiągnięcie zamierzonego celu nastąpi poprzez wyłączenie ze struktur administracji zespolonej organów nadzoru budowlanego, działających na szczeblu powiatowym i utworzenie w ich miejsce okręgowych inspektoratów nadzoru budowlanego, działających na obszarze kilku powiatów. w ten sposób zamiast 378 powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego funkcjonować będzie ok. 100 okręgowych inspektoratów (ich siedziby i obszary działania zostaną ustalone w drodze rozporządzenia). Rozwiązanie to powinno zapewnić obniżenie kosztów funkcjonowania jednostek, skoncentrowanie, a przez to bardziej racjonalne gospodarowanie środkami budżetowymi i, co za tym idzie, przeznaczenie faktycznie większej ilości środkówT finansowych na działalność merytoryczną. Zamiast bowiem powiatowych inspektoratów zatrudniających średnio 5 pracowników powstaną inspektoraty ok. 20 osobowe. Środki i etaty, przeznaczane dotychczas w powiatowych inspektoratach na ich obsługę (kadrową, finansowo-księgową) przeznaczone zostaną na działalność merytoryczną. Niezbędną obsługę okręgowych inspektoratów zapewnią wojewódzkie inspektoraty nadzoru budowlanego.
- Utworzenie okręgowych inspektoratów nadzoru budowlanego wymagać będzie wydzielenia nadzoru budowlanego ze struktur administracji zespolonej, dzięki czemu zapewni się też odpowiednią niezależność tych służb od różnorakich uwarunkowań lokalnych (do wyłącznej kompetencji organów nadzoru budowlanego należą między innymi sprawy w zakresie utrzymania obiektów budowlanych, w tym również stanowiących własność lub będących w zarządzie gmin i powiatów – właściwe wykonywanie tych zadań, w przeważającej mierze o charakterze kontrolnym i inspekcyjnym, wymaga niezależności organów nadzoru budowlanego od jednostek samorządu terytorialnego). Zmiany te umożliwią faktyczne wzmocnienie kadrowe organów nadzoru budowlanego przy znacznym ograniczeniu środków budżetowych niezbędnych na nowe etaty.
Okręgowi inspektorzy nadzoru budowlanego przejmą wszystkie dotychczasowe kompetencje powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego, przy czym nie powinno to spowodować szczególnych perturbacji w okresie przejściowym, a co za tym idzie, nie powinno wywoływać wr tym okresie negatywnych skutków w relacjach obywatel – urząd.
Właściwi ministrowie (minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej) określą siedziby i obszar działania okręgowych inspektorów nadzoru budowlanego, przy czym siedziby i obszar należy tak ustalić, by nie doprowadzić do nadmiernego oddalenia okręgowych inspektoratów od obywateli, a jednocześnie ustalić racjonalną liczbę tych inspektoratów. Spełnienie powyższych założeń wymagać będzie utworzenia nie więcej niż 100 okręgowych inspektoratów.
- Istotna zmiana będzie dotyczyła kompetencji konserwatorów zabytków – ustawa będzie przewidywała, że w stosunku do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków zadania i kompetencje organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego będą wykonywać wojewódzki i generalny konserwator zabytków. w dziedzinie górnictwa (w stosunku do obiektów i robót w zakładach górniczych) funkcje te pełnić będą natomiast (tak jak obecnie) organy nadzoru górniczego.
Rozdziały:
- Wprowadzenie 1) 2) 3)
- I. Prawo budowlane
- Przepisy ogólne
- Lokalizacja obiektów liniowych o znaczeniu ponadlokałnym w przypadku braku m.p.z.p.
- Przygotowanie budowy
- Budowa
- Zakończenie budowy
- Roboty budowlane inne niż budowa
- Utrzymanie obiektów budowlanych
- Katastrofa budowlana
- Inwestycje konieczne – wariant
- Naruszenie przepisów w procesie budowlanym
- Organy administracji publicznej.
- Przepisy karne
- II. Zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw
Źródło: www.transport.gov.pl/