Category Archives: Rzecznik Praw Obywatelskich

O kasacji od orzeczeń sądów dyscyplinarnych w sprawach adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów.

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zakresu kontroli sądowej nad postępowaniem dyscyplinarnym wobec adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów.

RPO pytał Trybunał, czy brak ustawowej pełnej kontroli sądowej nad postępowaniem dyscyplinarnym wobec osób wykonujących wyżej wymienione zawody narusza konstytucyjne gwarancje związane z prawem do sądu. TK orzekł przecząco, gdyż zdaniem sędziów Trybunału przepisy przewidujące, że kasacja od orzeczeń wydanych w drugiej instancji przez sądy dyscyplinarne dla adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów, może być wniesiona tylko z powodu rażącego naruszenia prawa lub rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej – są zgodne z konstytucją. Tak brzmi orzeczenie w wyroku z dnia 25 czerwca 2012 roku.
Ograniczenie podstaw kasacyjnych w sprawach dyscyplinarnych do “rażącego naruszenia prawa” oraz “rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej”, mieści się w granicach swobody stanowienia prawa przez ustawodawcę zwykłego oraz nie narusza zasady sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i związanego z nią obowiązku odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej- uważa TK.

Wyrok został opublikowany w Dzienniku Ustaw 4 lipca 2012 r. (poz. 760).

Wojna lemingów z moherami na łamach prasy? (Chwilowo?) bez konieczności przepraszania i prostowania.

14 czerwca br. straciło moc kilka przepisów Prawa prasowego – komentowany jest zwłaszcza ten, który za nieopublikowanie sprostowania przewidywał sankcje karne. Zmiana stanu prawnego w tym temacie to wynik wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 grudnia 2010 r., a raczej brak woli ustawodawcy, by ustawę poprawić.

Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym zainicjował Rzecznik Praw Obywatelskich. Sprzeczność polega na tym, że prawo prasowe nie precyzuje okoliczności, w których redaktor naczelny może odmówić publikacji „odpowiedzi” lub „sprostowania”, a ustawa przecież przewiduje sankcję karną za odmowę ich opublikowania. Dodatkowo brak konkretnego określenia, czym jest „odpowiedź”, a czym „sprostowanie”, powoduje, że nie można w sposób precyzyjny, jednoznaczny i niebudzący wątpliwości określić, jakie działanie lub zaniechanie jest zabronione – tym samym nie wskazano, co stanowi czyn zabroniony pod groźbą kary. Stawiało to redaktora naczelnego w stanie niepewności co do rzeczywistego zakresu zachowań dozwolonych i niedozwolonych, o których musiał każdorazowo rozstrzygać.

Trybunał uznał, że art. 46 ust. 1 oraz art. 31 i art. 33 ust. 1 Prawa prasowego są niezgodne z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.

Wydając wyrok, Trybunał dał ustawodawcy 18 miesięcy na znowelizowanie przepisów. Czas te nie wystarczył parlamentowi na zmianę prawa prasowego, które pozostawałoby zgodne z orzeczeniem TK. Stąd – 14 czerwca 2012 r. sporne przepisy tracą moc (art. 46 ust. 1, art. 31, oraz art. 33 ust. 1).

Senat próbował: jego projekt noweli wywołał sporą krytykę, gdyż przewidywał bardzo szerokie ujęcie instytucji sprostowania, która miałaby dotyczyć nie tylko opisanych faktów, ale także opinii komentatorów. Zdaniem krytyków mogłoby doprowadzić do publikowania w prasie sprostowań, które byłyby raczej polemikami.

Brak przedmiotowych przepisów prawa prasowego utrudni karanie osób, które wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy będą się uchylać od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi.

Artykuły prawa  prasowego, które były tematem orzeczenia TK:

Art. 46.
1. Kto wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy uchyla się od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, o których mowa w art. 31, albo publikuje takie sprostowanie lub odpowiedź wbrew warunkom określonym w ustawie – podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 31.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:
1. rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,
2. rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Art. 33.
1. Redaktor naczelny odmówi opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli:
1) nie odpowiadają wymaganiom określonym w art. 31,
2) zawierają treść karalną lub naruszają dobra osobiste osób trzecich,
3) ich treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia społecznego,
4) podważają fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem.

Naruszone zdaniem TK artykuły Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:

Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Art. 42.
1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

 

Rzecznik Praw Obywatelskich – gdy brakuje na czynsz.

Rzecznik Praw Obywatelskich odpowiada na pytanie, co zrobić, gdy nie ma się pieniędzy na czynsz?
RPO odpowiada:

Na podstawie każdego tytułu prawnego do mieszkania – czyli umowy najmu, księgi wieczystej czy umowy ze spółdzielnią mieszkaniową – każdy je zamieszkujący może starać się w gminie o przyznanie dodatku mieszkaniowego.
Dodatek ten ma na celu pokrycie części wydatków, jakie dana osoba ponosi w związku z zajmowanym mieszkaniem. Przyznawany jest przez gminę w drodze decyzji administracyjnej na pół roku, a po tym okresie można ponownie starać się o jego przyznanie. Skuteczność ubiegania się o tę pomoc i wysokość dodatku są uzależnione od dochodów osoby ubiegającej się, wielkości mieszkania, jakie zajmuje oraz wielkości ponoszonych na cele mieszkaniowe wydatków.
Źródło: www.rpo.gov.pl

Trybunał Konstytucyjny rozstrzygł, że spół­dziel­nie mieszkaniowe mają odsprzedawać najemcom dawne mieszkania zak­ła­do­we za półdarmo.

Umorzone postępowanie egzekucyjne

Rzecznik Praw Obywatelskich odpowiada na pytanie, jak można odzyskać zasądzone już wyrokiem sądowym (prawomocnym) wynagrodzenie za pracę, jeśli komornik umorzył w przedmiotowej sprawie postępowanie egzekucyjne z powodu jego bezskuteczności?

RPO odpowiada:

W myśl Artykułu 824 § 1. pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego umorzenie postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności nie pozbawia wierzyciela – w tym wypadku pra­cow­ni­ka – możliwości wszczęcia ponownej egzekucji (art. 826 Kpc).

Wierzyciele muszą jednak wówczas spełnić wszystkie wymogi formalne z art. 796 § 1art. 797 Kpc.

Oznacza to, że we wniosku egzekucyjnym niezbędne jest, często kłopotliwe wskazanie sposobu egzekucji. Wychodząc na przeciw wierzycielom, którzy często nie byli w stanie wskazać majątku dłużnika, znowelizowany 5 lutego 2005 r. Kodeks postępowania cywilnego wpro­wadził możliwość zlecenia komornikowi poszukiwania tego majątku. Wierzyciel zlecając to komornikowi musi się liczyć z dodatkowym kosztem, dzięki temu zapisowi złagodzona została jednak zasada, że obowiązek wskazania majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona egzekucja, ciąży na wierzycielu (art. 797-1 Kpc).

Z kolei zgodnie z treścią art. 125 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem albo ugodą sadową w każdym wypadku wynosi 10 lat (poprzednio złożony wniosek egzekucyjny przerwał termin przedawnienia, który zaczął biec na nowo po umorzeniu postępowania egzekucyjnego – art. 123 i 124 Kc). Do czasu upływu przedawnienia można skutecznie podejmować czynności egzekucyjne.

 
Źródło: www.rpo.gov.pl

O zabezpieczeniu w papierach war­toś­cio­wych – czytaj tutaj.

Przywołane artykuły z Kodeksu postępowania cywilnego:

 

Art. 824.
§ 1.Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu:
3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.

Art. 826.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie może naruszać praw osób trzecich.

Art. 796.
§ 1.
Wniosek o wszczęcie egzekucji składa się stosownie do właściwości sądowi lub komornikowi.

Art. 797.
§ 1.
We wniosku lub żądaniu przeprowadzenia egzekucji z urzędu należy wskazać świadczenie, które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji. Do wniosku lub żądania należy dołączyć tytuł wykonawczy.
§ 2. Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego, o którym mowa w art. 783 § 4, może być złożony do komornika także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego elektroniczne postępowanie upominawcze.
§ 3. Jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, o którym mowa w art. 783 § 4, do wniosku lub żądania przeprowadzenia egzekucji z urzędu należy dołączyć dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umożliwiający organowi egzekucyjnemu weryfikację istnienia i treści tego tytułu, a w przypadku wszczęcia postępowania egzekucyjnego drogą elektroniczną wskazuje się tytuł wykonawczy.
§ 4. Wszczynając egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego, o którym mowa w art. 783 § 4, komornik jest zobowiązany do zweryfikowania treści przedstawionego mu dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego oraz zaznaczenia w tym systemie faktu prowadzenia egzekucji na podstawie tego tytułu.
§ 5. Ilekroć w ustawie jest mowa o przedstawieniu (okazaniu, dołączeniu, doręczeniu albo złożeniu) tytułu wykonawczego, a tytułem tym jest tytuł wykonawczy, o którym mowa w art. 783 § 4, należy przedstawić zweryfikowany przez komornika dokument, o którym mowa w § 3. Jeżeli tytuł wykonawczy ma być złożony w postępowaniu prowadzonym przez sąd lub komornika wystarcza złożenie dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio.

Wyróżniamy następujące typy egzekucji:

  • egzekucja z ruchomości (art. 844-879 kpc);
  • egzekucja z wynagrodzenia za pracę (art. 880-888 kpc);
  • egzekucja z rachunków bankowych (art. 889-894 kpc);
  • egzekucja z innych wierzytelności i innych praw majątkowych (art. 895-912 kpc);
  • egzekucja z nieruchomości (art. 921-1013 kpc);
  • egzekucja ze statków morskich (art. 1014-1022 kpc).

 

Art. 797-1.
Wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika.

Art. 125.
§ 1. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Art. 123.
§ 1.
Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji.

Art. 124.
§ 1.
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
§ 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.